Het HOS project van RECHTOP en FUTURABILITY, is nog niet afgerond maar de resultaten tot nu toe zijn overweldigend!
Gisteren, na de premiere van Thuislozen, was de aanblik van ons HOS inzamelpunt bij de balie van de garderobe Stadsschouwburg een “dingetje”
Maandag zien we de opbrengst bij USC, UVSV, Veritas en Unitas.
De Utrechste studenten en de bezoekers van de voorstelling hebben een zo basaal stukje menswaardigheid gegeven aan de “op straat levende mensen” van onze stad!
Twee dagen geleden posten wij een nieuwsbericht “Slapen en eten”
Op dit nieuwsbericht kregen wij veel reacties maar wij willen er twee echt uitlichten!
De reactie van een zeer betrokken gemeenteraadslid met vragen, en de reactie van een zeer betrokken gemeente ambtenaar.
Met het gemeenteraadslid hebben wij informatie uitgewisseld en heeft het geleid tot het formuleren van vragen aan de wethouder/college.
Met de (deels?) verantwoordelijk gemeente ambtenaar staat er voor volgende week een afspraak gepland over het onderwerp, en echt vermeldenswaard is dat dit op zijn initiatief is met een open en oplossingsgerichte houding!
Wij zijn vaak kritisch op de politiek en het overheids apparaat maar dit soort ervaringen maakt dat wij overtuigd blijven dat de enige oplossing te vinden is in ons democratisch stelsel en menselijke verbinding.
Dus een dankjewel naar Annemarijke en Michel want jullie reacties geven de energie die wij nodig hebben om te doen wat wij doen.
Een van de zaken waar wij ons nog steeds over verbazen is het volgende:
Wanneer je dakloos bent in Utrecht, recht hebt op een daklozenuitkering en gebruik maakt van de nachtopvang krijg je van de gemeente een garantstelling voor het slapen. Dwz dat je niet hoeft te betalen voor het slapen.
Maar voor de maaltijd ’s avonds in het Smulhuis krijg je geen garantstelling.
Met grote regelmaat zien wij bij “nieuwe” daklozen, waarvan de uitkeringsaanvraag nog niet is toegekend, dat zij geen geld hebben en dus gewoon geen warme avondmaaltijd.
Nu zijn er een aantal partijen die hier iets aan doen, zoals stichting Omduw, de inloop in de Jacobikerk en ook RECHTOP.
Wij geven bij elkaar wel een paar honderd maaltijden per jaar aan deze schrijnende gevallen.
Bij ons rijst echter de vraag of dit niet gewoon de verantwoordelijkheid van de gemeente Utrecht is?
Wij, Omduw, Jacobikerk, weten hoe belangrijk deze avondmaaltijd is en blijven deze nood invullen maar toch denken wij,
Gemeente Utrecht verstrek aan “nieuwe”daklozen die nog geen uitkering of ander inkomen hebben niet alleen een garantstelling voor slapen maar ook een garanstelling voor die o zo belangrijke warme avondmaaltijd.
De repetities zijn in volle gang (Theater Utrecht) , de briefwisseling van Gedeelde Grond (FUTURABILITY) is in volle gang en de zware laatste week voor de premiere komt eraan.
En de ervaringen tot nu toe zijn al onbetaalbaar, net als de energie en inspiratie die het hele project geeft.
Het reserveren van kaarten voor “Thuislozen” kan nog!!
Na 29 jaar sluit het Catharijnehuis per 1 december de deuren!
En samen met de sluiting gaat ook het gedachtengoed van Han Vroom en Marc van der Post, de oprichters van het Catharijnehuis, overboord.
Waar zij bewust kozen voor het bieden van een plek waar men gewoon kon “zijn”, een kop koffie, soep, de krant of een douche, is er in de nieuwe opvang “Herstart” gekozen voor een andere aanpak en ligt de focus op herstel en activering.
Laat duidelijk zijn dat RECHTOP alle ontwikkelingen in de aanpak van dakloosheid toejuicht want duidelijk is dat de aanpak van de afgelopen jaren niet die resultaten oplevert die werden beoogd.
De cijfers zeggen alles, vanaf 2009 een stijging van het aantal daklozen in Nederland met meer dan 70%, nog steeds zijn er zeer regelmatig te weinig slaaplekken in de nachtopvang in Utrecht, wachtlijsten voor door-en uitstroom groeien en meer dan 50% van mensen die dakloos zijn geweest vallen weer terug in dakloosheid.
Maar nu de “nieuwe” opvang Herstart!
Al een aantal maanden lezen wij in de media allerlei berichtgeving over Herstart waar wij toch wel wat moeite mee hebben.
Allerlei zeer positieve en enthousiaste berichten waarin de indruk wordt gewekt dat Herstart een echt nieuwe aanpak is.
Een quote uit de berichtgeving als voorbeeld;
“Bij Herstart voegen we niet alleen de verschillende onderdelen van hulpvoorzieningen samen, we gaan het ook anders vormgeven”, vertelt Van de Velde enthousiast. “Er komt ook hulpverlening en medische zorg (artikel DUIC).
Deze quote wekt de indruk dat er iets nieuws gaat gebeuren maar er is al jaren meerdere dagen per week gezondheidszorg van de GGD in het Catharijnehuis, de dokter is er elke donderdag, en er is al jaren een aanbod van maatschappelijk werk, hulpverlening en activering, so whats new?
Een andere quote (AD Utrecht)
Hier richt het vizier van de (gesubsidieerde) hulpverlening zich al snel op de vraag hoe iemand effectief uit de problemen kan worden geloodst en weer kan aarden in zijn eigen wijk. Waarmee ook de dure gang naar de 24 uurs-opvang kan worden voorkomen.
Hoe aarden in je eigen wijk, als de wijk geen vergelijkbare voorzieningen biedt als het huidige Catharijnehuis, en voorkomen van het dure verblijf in 24 uurs opvang, als er nu al honderden mensen op wachtlijsten staan voor door-en uitstroom naar beschermd en begeleid wonen laat staan voor uitstroom naar een reguliere woning, waar vanwege het beperkte aanbod van sociale huurwoningen wachttijden van jaren zijn.
Voor RECHTOP illustreren deze quotes ons gevoel van “oude wijn in nieuwe zakken” en heeft de berichtgeving tot nu toe meer het karakter van een promo voor de keuze van het college en de uitvoerende organisaties.
Maar wat zijn nu eigenlijk de gebeurtenissen die tot het sluiten van het Catharijnehuis hebben geleid.
Al in 2014 is er het plan om het Catharijnehuis te verhuizen naar een andere beter geschikte locatie met meer ruimte etc.en wordt er een zoekopdracht geformuleerd voor een nieuwe locatie.
November 2016 meldt wethouder Kees Diepenveen dat de door zijn voorganger toegezegde verhuizing van het Catharijnehuis niet doorgaat omdat er geen geschikte locatie is gevonden na een zoektocht van 2 jaar, tot ontsteltenis van de omwonenden, de buurt en andere belanghebbenden.
De ervaren overlast voor het Museumkwartier moet minder, bezoekers aantallen moeten omlaag is ook een duidelijke uitspraak van Diepenveen.
Dan blijft het een tijdje stil tot dat er september 2017 een beleidsregel verschijnt waaraan een uitvraag is gekoppeld voor een nieuwe inloopvoorziening.
In de BELEIDSREGEL weer veel “oude wijn in nieuwe zakken” maar ook een aantal nieuwe uitgangspunten! Met name als het gaat over wat de doelgroepen van de nieuwe opvang zijn, Het organiseren van een open inloop voor (nieuwe) daklozen en niet-rechthebbenden is veelzeggend! Thuislozen, ongedocumenteerden behoren dus niet meer tot de doelgroep!
En duidelijk is ook dat de nieuwe inloop niet meer vrijblijvend is.
“laagdrempelige inloop binnen de gecombineerde voorziening die fungeert als vindplaats voor verschillende hulpverleningsinstanties en waar iedereen die dakloos is, ongeacht zijn of haar achtergrond, mag binnenlopen. De inloop is bedoeld voor kortdurend verblijf. In de inloop krijgen rechthebbende bezoekers integrale snelle hulp en activering gericht op herstel. Niet rechthebbende bezoekers worden in de inloop gekoppeld aan instanties die hen verder kunnen helpen“.
In januari 2018 wordt duidelijk dat de gunning voor de nieuwe inloopvoorziening naar het Leger des Heils gaat met als locatie de Nieuwe Gracht, wat tot verbazing leidde want verhuizen naar een locatie in de zelfde wijk en 150-200 meter van de Catharijnesteeg?
In de weken daarna wordt het plan van het Leger des Heils “van Opvang naar Herstart” publiek en wordt er gestart met de voorbereiding en uitvoering.
En ook daarin vinden wij weer de doelgroep definities en aanpak terug waarin, net als in de beleidsregel, uitgangspunten zijn gekozen waar wij grote vraagtekens bij hebben. Die vraagtekens zijn ook diverse keren kenbaar gemaakt door de bezoekers van het Catharijnehuis o.a. in een Raadsinformatgie bijeenkomst, protest bij een raadsvergadering en op andere wijze.
Het is nu bijna 1 december, de nieuwe inloop en aanpak is dan een feit en wachten wij gespannen en bezorgd af of de soep echt zo heet gegeten gaat worden als dat hij wordt opgediend.
RECHTOP maakt zich ernstig zorgen over de toekomst van de “op straat levende” mensen in Utrecht, groepen bezoekers dreigen te worden uitgesloten onder een soort dwang van opgedrongen hulpverlening en activering, waardoor we wellicht meer mensen de straat op sturen dan dat we helpen, met alle gevolgen van mogelijke overlast etc.
En dan nog maar niet te denken aan wat het effect zal zijn voor bezoekers, voor wie het huidige Catharijnehuis een zeer belangrijke waarde is in hun dagelijks overleven en bestaan.
Het gevoel op straat is duidelijk, dus anderen besluiten wel even wat goed voor mij is, wij hebben geen invloed gehad, wij zijn niet echt gehoord, wij zijn bang dat wij onze plek kwijt raken, waar kan ik straks dan terecht en meer.
Wij hopen dat wij er naast zitten met onze visie en Herstart een waardige opvolging zal zijn van het Catharijnehuis,
maar zijn bang dat dit plan een theoretische, academische tekentafel oplossing is met kwalijke gevolgen voor kwetsbaren in onze maatschappij.
Ëén quote willen wij toch nog wel vermelden, een uitspraak in het AD van Frank Pleijers de interim directeur (sinds 2017) van het Catharijnehuis:
“als je hier voor de gezelligheid komt, dan is dat een veeg teken. Hier kom je als je eenzaam bent. Als je geen dak meer boven je hoofd hebt. Of als je verslaafd bent. Als er sprake is van psychische problemen, gedoe met justitie, of er zijn schulden. Vaak is het een combinatie van dingen”
Een dergelijke uitspraak is zo typerend voor de opvattingen van formele hulpverlening, die mensen die wel weten wat het beste voor ons is, en heeft zo’n zweem van aannames en oordeel dat hij bijna kwetsend is voor de “op straat levende” mensen.
“Een ondernemer is een persoon die zich ten doel stelt zich een inkomen te verschaffen met de inzet van arbeid en kapitaal”
“Een bedelaar is een arm iemand die om geld vraagt zonder er iets voor te doen”
Deze definities geven het eenvoudige antwoord,
Straatnieuws verkopers zijn, zonder enige twijfel, ondernemers!
Zij kopen in met eigen kapitaal, en met inzet van arbeid, verkopen zij het Straatnieuws met een winstoogmerk. En dit doen zij als een ZZPer met alle ondernemers risico’s van dien, in een “franchise” model met een maatschappelijk doel.
De economische crisis, afnemende maatschappelijke betrokkenheid, imago, minder contant geld gebruik, de digitale nieuws wereld, concurrentie van gratis kranten en meer, heeft er toe geleid dat de Straatnieuws ondernemers in zwaar weer verkeren.
Al een aantal jaren loopt de verkoop gestaag terug, niet alleen in Utrecht want dit beeld zie je ook in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.
Uit gesprekken met verschillende Straatnieuws verkopers is ons duidelijk geworden dat hun omzet en winst nauwelijks meer in verhouding staat tot de arbeidsinzet die zij leveren. Meerdere dagen per week, soms urenlang staan voor 2 of 3 euro, is geen uitzondering.
En dan hebben wij het bijvoorbeeld over de dame bij de AH Twijnstraat, de verkoper bij de Jumbo, die op het Vredenburg, de Burgemeester Reiger straat en onderaan de roltrap bij het Moreelsepark..
Zoekend naar oorzaken en oplossingen, zou je de conclusie kunnen trekken dat het concept niet meer deugt, het business model niet meer van deze tijd is, etc.
Je zou, met behulp van allerlei marketing en business devellopment theorieën, distributie strategieën, er met een innovatieve en creatieve aanpak, helemaal op los kunnen gaan.
Maar uiteindelijk komt het maar op één ding neer!
Utrechters moeten gewoon vaker het Straatnieuws kopen.
Niet alleen voor de krant zelf, maar ook voor de niet-materiële waarde die je daarmee geeft aan de verkoper.
WANT DEZE ONDERNEMER VERDIENT EEN STEUNTJE IN DE RUG!
Het Queridon Taalcafé.
Enige weken geleden kregen wij een vraag van David, een Irakese (ex)asielzoeker met een verblijfsstatus en iemand die wij kennen van het “straat leven”, Weet jij iets waar ik mijn beperkt Nederlands verder kan ontwikkelen?
Ik wil graag beter Nederlands leren zodat ik mij beter kan settelen en mijn plek kan vinden in de maatschappij.
Het toeval wil dat waar ik woon, het wooncomplex de Saffier, sinds enige maanden is toegerust met Queridon Taal en Horeca, en ik David vertelde dat hij daar naar toe kon.
Afgelopen zaterdag kwam ik thuis en stalde mijn fiets voor de deur en tot mijn verrassing kwam David naar buiten lopen met een grote lach op zijn gezicht.
Hij was in het Taalcafe, elke 2 weken is er in Queridon op zaterdagmiddag van 15:00 tot 17:00 het Taalcafé.
Een bijeenkomst van mensen, “nieuwe Utrechters” van allerlei komaf en herkomst die hun taalvaardigheid willen verbeteren en dat doen in het Taalcafe, met gewoon gezellige gesprekken.
Het Taalcafé is helemaal gratis, en voor thee, koffie en een koekje is gezorgd.
Mooi om te zien dat het best druk was, dus veel nieuwe Utrechters die er dol graag bij willen horen.
Zo ver wij weten is dit een activiteit van Queridon die niet gesubsidieerd wordt maar zij gewoon doen vanuit maatschappelijke betrokkenheid dus kunnen ook zij allerlei steun gebruiken.
Kijk voor meer info http://www.queridon.nl/
Gisteren kwamen wij in het Catharijnehuis een bekende tegen.
Een Spanjaard van Marrokaanse afkomst waar ik 2 1/2 geleden bijna dagelijks de tafel mee deelde in het Smulhuis.
Destijds had hij een paar nachten in de nachtopvang verbleven maar na 3 dagen was dat afgelopen omdat hij “niet rechthebbende” was.
In de gesprekken toen werd duidelijk dat de man maar 1 ding wilde en dat dat was werk en een kamer/woonruimte.
In de periode daarna heb ik hem nog een paar keer ontmoet, hij was aan het werk en het ging goed, echter een adres was nog moeizaam.
Gisteren ontmoette ik hem dus weer.
De vertrouwensband die er is en het gegeven dat hij weet dat ik Spaans spreek had zijn keus bepaald om ons te vragen of we hem konden helpen.
Zijn vraag was wat “toeslagen” nu eigenlijk waren en of hij daar ook recht op had?
Hij had inmiddels een adres, en een DigiD en was bij een buurtteam geweest maar die begrepen hem niet.
In het Catharijnehuis mochten wij direct even apart gebruik maken van een computer om zaken uit te zoeken.
Na een paar minuten was het duidelijk! De man werkte continu vanaf 2017 en betaalde trouw zijn zorgpremie, navraag bij Zilveren Kruis bevestigde dat.
Op “mijn toeslagen” zagen we dat er geregistreerd stond dat hij geen zorgverzekering had? En er geen adres bekend was? dus toeslag kon niet aangevraagd worden.
Na 3 medewerkers belastingdienst, 10 minuten echt contact en totaal zo’n 38 minuten in de wachtstand, is er resultaat.
Nieuwe beschikkingen voor 2017 en 2018 zijn direct gemaakt door de belastingdienst, adresprobleem is opgelost en zijn bankrekening is ingevoerd.
De 20e wordt zijn volledige toeslag 2017 betaald en krijgt hij maandelijks de toeslag 2018. Tevens bleek dat hij nog recht heeft op belasting teruggave over 2017 dus ook dat konden we gelijk afhandelen. Alles bij elkaar wel zo’n 3000 euro.
Vandaag vertrekt hij naar Spanje naar zijn familie die hij al meer dan 2 jaar niet heeft gezien, hij heeft hard gewerkt, hard gespaard en ook nog al die tijd zijn familie financieel ondersteund, een verdiende vakantie.
Ontroerend was dat hij, toen alles was geregeld, zei dat hij zijn Spaanse paspoort wilde omruilen voor een Nederlands.
Hij vindt Nederland een geweldig land met geweldige mensen en hij is dankbaar dat hij de kans heeft gekregen om hier een echt bestaan op te bouwen.
Voor ons is het een voorbeeld van wat wij dagelijks ervaren.
Er is hulpverlening en ondersteuning BESCHIKBAAR, maar voor vele kwetsbare groepen in onze maatschappij, om wat voor reden ook, SLECHT OF NIET TOEGANKELIJK.
Met dank aan het Catharijnehuis, Zilveren Kruis en de Belastingdienst, VERBINDING WERKT!
